Günümüzde kalp hastalıkları, en yaygın sağlık sorunlarından biri olarak karşımıza çıkıyor. Uzmanlar, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemenin, düzenli fiziksel aktivitenin ve sigara gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmanın kalp sağlığını korumada kritik bir rol oynadığını vurguluyor. Ancak ruh sağlığımızın da kalp üzerinde önemli bir etkisi olduğu giderek daha fazla kabul görüyor.
Son dönemde, genç yaşta gerçekleşen kalp krizlerine bağlı ölüm vakaları medyada sıkça yer almakta. Ancak bu durum yalnızca basına yansıyan vakalarla sınırlı değil; çevremizde de benzer örneklere rastlamak mümkün. Türkiye’de her yıl yaklaşık 300 bin kişi kalp krizi geçiriyor ve bu vakaların 125 bini ölümle sonuçlanıyor.
Kalp hastalıklarına dikkat çekmek ve farkındalık oluşturmak amacıyla, 29 Eylül, 2000 yılından bu yana “Dünya Kalp Günü” olarak kutlanıyor. Bu kapsamda, Türk Kardiyoloji Derneği (TKD) kalp sağlığına yönelik bilinçlendirme kampanyaları düzenleyerek, yaşam tarzı değişikliklerinin önemini vurguluyor.
Aile Hekimliği Uzmanı Dr. Aslı Azakoğlu Karaca, kalp-damar hastalıklarında sadece fiziksel faktörlerin değil, psikolojik etkenlerin de önemli bir rol oynadığını belirtiyor:
“İleri yaş, sigara, alkol tüketimi, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet ve obezite gibi klasik risk faktörlerinin kalp hastalıklarına yol açtığı bilinen bir gerçek. Ancak psikolojik faktörlerin de göz ardı edilmemesi gerekiyor. Depresyon, anksiyete, bipolar bozukluk ve şizofreni gibi rahatsızlıkların, kalp hastalıkları riskini artırdığı bilimsel araştırmalarla kanıtlanmıştır.”
Uluslararası Kardiyoloji Dergisi’nde yayınlanan bir araştırmaya göre, psikiyatrik hastalıkları olan bireylerde kalp hastalıklarına bağlı ölüm riski genel nüfusa göre önemli ölçüde daha yüksek. Stresin ve duygusal dalgalanmaların kalp ritmini bozabildiği, tansiyonu yükseltebildiği ve damar sağlığını olumsuz etkileyebildiği belirtiliyor. Ayrıca, müzik terapisi ve mindfulness (bilinçli farkındalık) uygulamalarının kalp sağlığı üzerinde olumlu etkileri olduğu gösterilmiştir.
Dr. Aslı Azakoğlu Karaca, kalp hastalıklarından korunmak için uygulanabilecek basit ama etkili bir formülü paylaşıyor:
✔ 0 – Sıfır sigara
✔ 30 – Günde en az 30 dakika düzenli egzersiz
✔ 5 – Günlük 5 porsiyon sebze ve meyve tüketimi
✔ 140 – Kan basıncınızı 140 mmHg’nin altında tutun (ideal değer: 120/80 mmHg)
✔ 5 – Toplam kolesterol seviyeniz 190 mg/dL’nin altında olmalı
✔ 3 – Kötü kolesterol (LDL) 115 mg/dL’nin altında olmalı
✔ 0 – Fazla kilolardan kaçının
✔ 0 – Diyabet riskini minimize edin
Sağlıklı bir kalbe sahip olmak için şu temel prensipleri hayatınıza dahil edin:
✅ Beslenmenize Özen Gösterin
Sebze, meyve, tam tahıllar, balık ve sağlıklı yağlar (zeytinyağı, avokado yağı) tüketin. Tuz kullanımını azaltın, sofradan tuzluğu kaldırın.
✅ Düzenli Egzersiz Yapın
Haftada en az 150 dakika orta şiddetli aerobik egzersiz (yürüyüş, bisiklet, yüzme) yapın. Ağırlık kaldırma veya yoga gibi direnç egzersizlerini de rutininize ekleyin.
✅ Kaliteli Uyku Önemlidir
Günde 7-8 saat kesintisiz ve kaliteli uyku, kalbinizin sağlıklı kalmasına yardımcı olur.
✅ Sigara ve Alkolden Uzak Durun
Sigara, damar sağlığını ciddi şekilde bozarak kalp krizi riskini artırır. Alkol tüketimini sınırlandırarak kalp dostu bir yaşam tarzı benimseyin.
✅ Stresle Başa Çıkmayı Öğrenin
Yüksek stres seviyesi kalbinizi olumsuz etkileyebilir. Meditasyon, nefes egzersizleri, yoga gibi rahatlama teknikleri uygulayın.
✅ Düzenli Sağlık Kontrollerini İhmal Etmeyin
Tansiyon, kolesterol ve kan şekerinizi düzenli olarak kontrol ettirin. Ailede kalp hastalığı öyküsü varsa, doktorunuzla periyodik muayene programları oluşturun.
✅ Vitamin ve Mineral Dengesini Koruyun
D vitamini, magnezyum ve kalsiyum seviyelerinize dikkat edin. Gerekli durumlarda doktorunuza danışarak takviye kullanın.
Kalp sağlığını korumak için bilinçli bir yaşam tarzı benimsemek büyük fark yaratabilir. Unutmayın, kalp hastalıklarının dörtte üçü önlenebilir! Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve ruhsal denge ile uzun ve kaliteli bir yaşam mümkün.
(BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
